จดหมายเหตุวัฒนธรรมกำแพงเพชร โดย อาจารย์สันติ อภัยราช
มีนาคม 29, 2024, 02:45:31 pm *
ยินดีต้อนรับคุณ, บุคคลทั่วไป กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน

เข้าสู่ระบบด้วยชื่อผู้ใช้ รหัสผ่าน และระยะเวลาในเซสชั่น
ข่าว: จดหมายเหตุวัฒนธรรมกำแพงเพชร โดย อาจารย์สันติ อภัยราช
ยินดีต้อนรับสมาชิก และผู้เยื่ยมชมทุกๆท่าน
 
   หน้าแรก   ช่วยเหลือ ค้นหา ปฏิทิน เข้าสู่ระบบ สมัครสมาชิก  
หน้า: [1]
  พิมพ์  
ผู้เขียน หัวข้อ: วัดพระแก้ว วัดสำคัญที่สุดประจำเมืองกำแพงเพชร  (อ่าน 3804 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
apairach
Administrator
Hero Member
*****
ออฟไลน์ ออฟไลน์

กระทู้: 1410


ดูรายละเอียด อีเมล์
| |
« เมื่อ: พฤษภาคม 24, 2012, 11:08:59 am »

วัดพระแก้ว
 วัดสำคัญที่สุดประจำเมืองกำแพงเพชร
           

วัดพระแก้ว เป็นวัดใหญ่ที่สุดสำคัญที่สุด ตั้งอยู่กลางเมืองกำแพงเพชร ภายในกำแพงเมือง เป็นวัดหลวง ไม่มีพระสงฆ์จำพรรษา มีเพียงพุทธาวาสเท่านั้น
             วัดพระแก้ว กลางเมืองกำแพงเพชร มิได้สร้างเสร็จในสมัยเดียวกัน แต่มีการก่อสร้างหลายยุคหลายสมัย ต่อเนื่องกันมา สิ่งก่อสร้างมีแลงเป็นส่วนใหญ่มี อิฐปนบ้างเล็กน้อย จึงอาจสรุปได้ว่า มีการ สร้าง บูรณปฏิสังขรณ์ กันมาหลายยุคหลายสมัย นับว่าเป็นวัดที่สมควรได้รับการศึกษายิ่งนัก วัดมีองค์ประกอบที่สำคัญดังนี้
          ตอนหน้าของวัดพระแก้วเป็นฐานไพทีสูงใหญ่ก่อด้วยศิลาแลง บนฐานไพทีเป็นฐานอุโบสถ มีใบเสมาหินชนวนโดยรอบ พระพุทธรูปประธานชำรุดเหลือเฉพาะแกนด้านในซึ่งโกลนจากศิลาแลง จากฐานอุโบสถไปทางด้านหลังเป็นซากสิ่งก่อสร้างก่อเป็นฐานหน้ากระดานสี่เหลี่ยมขนาดใหญ่ซ้อนกันสามชั้นคล้ายกับเจดีย์ ถัดไปเป็นฐานสถูปย่อมุมงดงามมากส่วนยอดหักพังหมดแล้ว เรียกว่าบุษบก เพราะเชื่อกันว่าเป็นบุษบกที่ประดิษฐานพระแก้วมรกตในอดีต
                           ถัดจากฐานไพทีใหญ่ไปทางทิศตะวันตกเป็นเจดีย์ทรงกลมหรือทรงระฆังขนาดใหญ่ตั้งเด่นกว่าเจดีย์องค์อื่น ๆจึงกำหนดเป็นเจดีย์ประธานของวัดพระแก้ว ฐานเจดีย์ล่างมีซุ้มรายรอบจำนวน ๓๒ ซุ้ม ภายในซุ้มเดิมประดับสิงห์ปูนปั้นเท่ากับจำนวนซุ้ม การประดับรูปสิงห์ปูนปั้นที่ฐานเจดีย์ทรงระฆังน่าจะพัฒนามาจากการประดับรูปช้างซึ่งนิยมมากในเจดีย์ทรงระฆังสุโขทัย ถัดขึ้นมาจะทำเป็นซุ้มประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้น ๑๖ ซุ้ม พระพุทธรูปชำรุดหักพังจนเกือบหมด เหนือขึ้นไปจะเป็นชั้นมาลัยเถาที่ทำเป็นชุดบัวถลาลดหลั่นกันสามชั้นรองรับองค์ระฆัง ปากระฆังยังปรากฏแนวบัวปูนปั้นที่เรียกว่า บัวปากระฆัง ถัดขึ้นไปเป็นบัลลังก์ขึ้นไปเป็นแกนปล้องไฉนและปลียอดสุด  
               ด้านหลังหรือด้านตะวันตกของเจดีย์ทรงระฆังสิงห์ล้อมรอบเป็นฐานอาคารรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสคล้ายกับฐานมณฑป มีพระพุทธรูปนั่งปางมารวิชัยซึ่งเหลือเฉพาะโกลนศิลาแลงอยู่บนฐานอาคาร ต่อจากฐานอาคารรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสเป็นฐานวิหารยกพื้นเตี้ย ๆ ภายในวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นขนาดใหญ่ประกอบด้วย พระปางมารวิชัย ๒ องค์ และพระไสยาสน์ ๑ องค์ พระพักตร์ขององค์พระพุทธรูปทั้งสามองค์ค่อนข้างเป็นเหลี่ยม พระขนงจะต่อกันคล้ายกับรูปปีกกา พระเนตรเรียวเล็ก ปลายพระเนตรแหลมขึ้น แตกต่างจากพระพุทธรูปแบบศิลปะสุโขทัยที่พบในเมืองกำแพงเพชร ทำให้มีผู้เสนอว่าพระพุทธรูปทั้ง ๓ องค์เป็นแบบศิลปะอู่ทองหรืออยุธยาตอนต้น รอบฐานวิหารพบหลักฐานที่แสดงถึงการประดับลวดลายปูนปั้นแต่ปัจจุบันกะเทาะหลุดออกหมดแล้วชิ้นส่วนปูนปั้นที่นำไปจัดแสดงในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กำแพงเพชรแสดงภาพบุคคลที่สันนิษฐานว่าเป็นเรื่องรามเกียรติ์
             ตอนหลังสุดของวัดมีเจดีย์ทรงระฆังฐานสี่เหลี่ยมล่างเดิมประดับช้างปูนปั้นโผล่ครึ่งตัวโดยรอบ จำนวน ๓๒ เชือก ชาวบ้านเรียกกันว่าวัดช้างเผือก ความจริงเป็นวัดเดียวกันกับวัดพระแก้ว และที่แปลกกว่าเจดีย์ทรงระฆังช้างล้อมแห่งอื่น ๆ คือ บนฐานสี่เหลี่ยมมีเจดีย์ประจำมุมทั้ง ๔ มุม ดังนั้นในสภาพดั้งเดิมของเจดีย์คือ เจดีย์ทรงระฆัง ๕ ยอดที่มีช้างล้อมรอบ
   ด้านหน้าหรือด้านตะวันออกของเจดีย์ทรงระฆังช้างล้อม มีร่องรอยพระพุทธรูปยืนขนาดใหญ่ประดิษฐานอยู่ภายในซุ้มที่สร้างขึ้นเฉพาะองค์พระ ในสมัยสุโขทัยเรียกว่าพระอัฏฐารศ คือพระพุทธรูปยืนสูง ๑๘ ศอก ประมาณ เก้าเมตร เหลือแต่พระบาท โกลนศิลาแลง หนึ่งเมตร หกสิบห้าเซ็นต์
          นับว่าวัดพระแก้ว สำคัญอย่างยิ่ง จากการศึกษารูปแบบทางสถาปัตยกรรมพบว่า ส่วนที่สร้างก่อน น่าจะเป็นบริเวณ เจดีย์ช้างเผือก และพระอัฏฐารศ ที่สร้างในสมัยสุโขทัย ส่วนเจดีย์ฐานสิงห์ และพระพุทธรูป น่าจะสร้าง ในสมัยอยุธยา
      พระพุทธเจ้าหลวงทรงสันนิษฐานว่า ถ้าพระแก้วมรกต มาอยู่ที่กำแพงเพชร ต้องมาอยู่ที่วัดนี้แน่ จึงเรียกขาน วัดแห่งนี้ว่าวัดพระแก้วมาจนทุกวันนี้

                                                                                      สันติ อภัยราช


บันทึกการเข้า
หน้า: [1]
  พิมพ์  
 
กระโดดไป:  

Powered by MySQL Powered by PHP Powered by SMF 1.1.11 | SMF © 2006-2009, Simple Machines LLC | Thai language by ThaiSMF Valid XHTML 1.0! Valid CSS!