ค้นพบ เมืองรอ
เมืองโบราณพันปี ของเมือง กำแพงเพชร
คณะสำรวจ เมืองรอ
เราได้สำรวจเมืองรอ ตามคำร้องขอ ของอาจารย์รุ่งเรือง สอนชู อาจารย์ผู้สนใจ ในประวัติศาสตร์กำแพงเพชร โดยมีหลักฐานตามพงศาวดารเหนือความว่า
พระมหาพุทธสาครเป็นเชื้อมา ได้เสวยราชสมบัติอยู่ริม เกาะหนองโสน ที่วัดเดิมกันมีพระมหาเถรไสยลายองค์หนึ่งเป็นเชื้อมาแต่พระรามเทพได้พระบรมธาตุ ๖๕๐ พระองค์ กับพระศรีมหาโพธิสองต้น จากเมืองลังกาได้พาพระมหาสาครไปเมืองสาวัตถี ถ่ายเอาอย่างวัดเชตวนาราม มาสร้างไว้ต่อเมืองรอ แขวงบางทานนอก เมืองกำแพงเพ็ชร ชื่อวัดสังฆคณาวาศ แล้วเอาพระศรีมหาโพธิใส่อ่างทองคำมาปลูกไว้ริมหนองนากะเล นอกวัดเสมาปากน้ำแล้วเชิญพระบรมธาตุบรรจุไว้ด้วย ๓๖ พระองค์ จึงให้ชื่อว่าวัดพระศรีมหาโพธิ แสดงว่า เรื่องเมืองรอ มีเค้าความจริงอยู่
เราจึงลงมือสำรวจ เมืองรอ โดยมีแผนที่วังลอ ของ เทศบาลตำบลพรานกระต่ายเป็นแผนที่นำทาง มีอาจารย์นิรันดร์ กระต่ายทองและคณะประกอบด้วย นายเสน่ห์ หมีพรพฤกษ์ ผู้ใหญ่บ้าน นายสมบูรณ์ ไพโรจน์ อดีตผู้ใหญ่บ้าน วังลอ นายปั่ง ไพโรจน์ อดีตผู้ใหญ่บ้าน นายสว่าง สร้อยพะยอม อดีต ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน นางปิ่น กระต่ายทอง ผู้อาศัยวังลอ มาช้านาน
คลองวังลอ อาจเป้นคูเมืองรอในอดีต
โดยนัดกัน ที่บ้าน อาจารย์ นิรันดร์ กระต่ายทองวันที่ ๒ พฤษภาคม ๒๕๕๕ เวลา ๙.๐๐น. หลังจากประชุม หาข้อมูล กันประมาณ หนึ่งชั่วโมง แล้วจึงลงมือสำรวจ โดยการนำของ ผู้นำทางข้างต้น และมีผู้ติดตาม ไปอีก เกือบ ๒๐ คน สำรวจสายน้ำวังรอ ซึ่งมีความน่าจะเป็น คูเมืองรอในอดีต ปัจจุบัน ได้ถมทำถนน ไป กว่า ร้อยละ ๘๐ เปิดเป็นแนวคูเมืองให้เห็น เป็นที่น่าอัศจรรย์
ภายใน เขตเมืองรอ ที่คณะของเราค้นหา เต็มไปด้วย เตาถลุงเหล็ก อยากมากมาย อาจเป็นเพราะ ว่า เมืองรอนี้น่าจะสร้าง ราว ปีพุทธศักราช ๑๖๐๐ มีพระมหากษัตริย์ ที่กล่าวไว้ในพงศาวดารเหนือ คือ
พระวิหาร มีพระพุทธรูปโบราณ
พ
ระมหาพุทธสาคร ที่นำพระบรมธาตุ และพระศรีมหาโพธิ์ มาประดิษฐานในเมืองรอ ตามข้อความจากพงศาวดารเหนือ
พระราชพงศาวดารเหนือได้เรียงลำดับกษัตริย์ ในสมัยอโยธยา
เริ่มตั้งแต่ จุลศักราช ๕๐๑ ตรงกับ พ.ศ. ๑๖๘๒ มีรายพระนามดังต่อไปนี้
๑. พระเจ้าปทุมสุริยวงศ์ ปฐมกษัตริย์
๒. พระเจ้าอินทราชา โอรสพระเจ้าปทุมสุริยวงศ์
๓. พระเจ้าจันทราชา โอรสพระเจ้าปทุมสุริยงศ์
๔. พระร่วง โอรสพระจันทราชา
๕. พระเจ้าลือ อนุชาพระเจ้าร่วง
๖. พระมหาพุทธสาคร เชื้อกษัตริย์มาจากที่อื่น
๗. พระยาโคตรบอง โอรสพระมหาพุทธสาคร
๘. พระยาแกรก พระองค์ตั้งราชวงศ์ใหม่
๙. พระเจ้าสายน้ำผึ้ง พระองค์ตั้งราชวงศ์ใหม่
๑๐.พระยาธรรมิกราช โอรสพระเจ้าสายน้ำผึ้ง
เราไปพบวัดที่อาจ เชื่อได้ว่า คือ วัดสังฆคณาวาศ ในเมืองรอ ปัจจุบัน มีชื่อว่า วัดโพธาราม เป็นวัดร้างมีหลักฐานอยู่ไม่กี่แห่ง ที่สำคัญ ที่วัดโพธาราม มีต้นโพ ขนาดใหญ่ อาจจะเป็นต้นโพ ที่ พระมหาพุทธสาคร เจ้าแห่งเมืองบางพาน นำมาประดิษฐาน ไว้ ณ เมืองรอ แห่งนี้อาจจะเป็นไปได้ จากคำบอกเล่า ของภูมิปัญญา ที่นำคณะของเรา มาชม เมืองรอแห่ง นี้
ต้นศรีมหาโพธิ์ ในวัดโพธาราม
เมื่อถามว่า วังลอแห่งนี้ ใช่เมืองรอ ในอดีตหรือไม่ คำตอบคือ มีโอกาสเป็นไปได้สูง แต่ต้องค้นคว้าหาความจริงกันต่อไป เมื่อมีหลักฐานแน่นอน เราจึงฟันธง ได้ว่า วังลอ ในปัจจุบัน คือ เมืองรอในอดีต ขอบคุณประชาชน ชาววังลอ ทุกท่าน ที่ให้ความร่วมมือในการสำรวจครั้งนี้ อย่างดียิ่งเราเริ่มเห็นความเป็นไปได้ ของ เมือง รอ ว่าคือ วังลอ ในปัจจุบันที่เทศบาลตำบลพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร อาจเป็นการเริ่มต้น สำรวจอย่างจริงจังต่อไป
สันติ อภัยราช
