เสวนา ประพาสต้นรัชกาลที่๕ นางสาวจิราภรณ์ จันทร์อิน ๕๕๑๑๒๑๕๔๓ โปรแกรมวิชาภาษาไทย

[apairach]

ประพาสต้น รัชกาลที่ ๕
กรุพระเครื่อง       เมืองคนแกร่ง
ศิลาแลงใหญ่       กล้วยไข่หวาน
น้ำมันลานกระบือ    เลื่องลือมรดกโลก"
   ชาวจังหวัดกำแพงเพชรมีความยินดีอย่างยิ่งที่พระมหากษัตริย์ไทยทรงให้ความสำคัญกับประชาชน และทรงเสด็จมาเยี่ยมเยือนประชาชนชาวกำแพงเพชร ซึ่งเริ่มจากการเสด็จประพาสต้นของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ทรงเสด็จ ณ เมืองกำแพงเพชรถึง ๒ครั้ง และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงเสด็จ ณ เมืองกำแพงเพชรถึง ๓ ครั้ง จึงเป็นที่มาของการจัดเสวนาเพื่อการสืบสานและระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของทั้งสองพระองค์ เมื่อวันที่ ๒๕ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๕๗ ณ ลานวัดพระบรมธาตุ ตำบลนครชุม อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร  ในช่วงแรกของการเสวนาจะเป็นการกล่าวถึงการเสด็จประพาสต้นของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ มีลำดับเหตุการณ์ดังต่อไปนี้
ไม่มีประวัติศาสตร์ครั้งใดของจังหวัดกำแพงเพชรจะยิ่งใหญ่เสมอเหมือนเหตุการณ์ครั้งที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ เสด็จประพาสต้นหัวเมืองฝ่ายเหนือเป็นการส่วนพระองค์เพื่อทรงทราบทุกข์สุขของราษฎรใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทอย่างแท้จริงด้วยพระองค์เอง พสกนิกรชาวกำแพงเพชรมีโอกาสเฝ้ารับเสด็จชื่นชมพระบารมีอย่างใกล้ชิด ยังความปลาบปลื้มปิติและภาคภูมิใจมาถึงทุกวันนี้
   การเสด็จประพาสต้น หมายถึงการเสด็จที่ไม่เป็นทางการ ไม่มีพิธีรีตองตามขนบธรรมเนียมประเพณีแต่ประการใด เพื่อทรงสำราญพระราชอิริยาบถกับข้าราชบริพารอย่างง่ายๆ เมื่อพอพระราชหฤทัยสถานที่ใด จะโปรดเกล้าฯให้จัดที่ประทับแรมแบบสามัญโดยมีเป้าหมายสำคัญอีกประการหนึ่งคือ ทรงตรวจเยี่ยมดูแลทุกข์สุขของราษฎรด้วยพระองค์เอง
   หากย้อนเวลากลับไปในช่วงเหตุการณ์สำคัญนี้ เพื่อลำดับเหตุการณ์ จะทราบถึงพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงมีต่อพสกนิกรเสมอ สรุปการเสด็จประพาสต้น ประพาสต้นพุทธศักราช ๒๔๔๙
   การเสด็จประพาสต้น วันที่ ๒๐ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๔๙ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่๕ เสด็จประพาสผ่านบ้านโคน สันนิษฐานว่าเป็นเมืองเทพนคร ไปประทับแรมที่ท่าขี้เหล็ก การเสด็จประพาสต้น วันที่ ๒๑ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๔๙ ไม่ปรากฏข้อมูลว่าเสด็จประพาสไปที่ใด การเสด็จประพาสต้น วันที่ ๒๒ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๔๙ เสด็จประพาสวัดวังพระธาตุ เมืองไตรตรึงษ์ จากนั้นเสด็จไปประทับแรมที่เมืองกำแพงเพชร การเสด็จประพาสต้น วันที่ ๒๓ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๔๙ เสด็จประพาสป้อมประตูคูเมืองวัดพระแก้ว และทรงถ่ายรูปคนงามเมืองกำแพงเพชร จากนั้นประพาสเทวสถานพระอิศวร การเสด็จประพาสต้น วันที่ ๒๔ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๔๙ เสด็จประพาสแนวกำแพงเมือง ประตูเจ้าอินเจ้าจัน ประตูชัย ป้อมเพชร วัดกำแพงงาม วัดพระนอน และวัดพระยืน การเสด็จประพาสต้น วันที่ ๒๕ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๔๙ เสด็จประพาสคลองสวนหมาก บ้านพระโป้ และวัดพระบรมธาตุ ตำบลนครชุม การเสด็จประพาสต้น วันที่ ๒๖ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๔๙ เสด็จประพาสทรงถ่ายรูปบุคคลในตระกูลกำแพงเก่า จากนั้นเสด็จประพาสที่วัดเสด็จและวัดคูยาง จากนั้นล่องเรือจากกำแพงเพชร พักเสวยพระกระยาหารกลางวันที่ปากอ่าง และประทับแรม ณ วังอีร้างหรือนางร้าง การเสด็จประพาสต้น วันที่ ๒๗ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๔๙ ล่องเรือจากกำแพงเพชร และประทับแรม ณ บ้านแดน นับว่าเป็นสิ้นสุดการเสด็จประพาสต้น ณ เมืองกำแพงเพชร
   พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จกำแพงเพชรครั้งที่ ๑ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินเมื่อวันที่ ๒๕ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๑๐  เพื่อบำเพ็ญพระราชกุศลและบวงสรวงสังเวยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ณ บริเวณวังโบราณ (ปัจจุบันคือวัดกะโลทัย) อำเภอเมืองกำแพงเพชรด้วยเหตุผลที่ว่า วันนี้ในปีพุทธศักราช ๒๑๓๕ ซึ่งตรงกับวันจันทร์ แรม ๑ ค่ำ เดือนยี่ ปีมะโรง จุลศักราช ๙๔๕ สมเด็จพระนเรศวรมหา ทรงทำยุทธหัตถี มีชัยต่อสมเด็จพระมหาอุปราชาแห่งกรุงหงสาวดี ซึ่งเป็นชัยชนะที่ยิ่งใหญ่แสดงออกถึงพระปรีชาสามารถ ความกล้าหาญเด็ดขาด และการเป็นผู้นำทัพที่อัจฉริยะ จนเป็นที่ยำเกรงแก่หมู่ปัจจามิตร เป็นผลให้ประเทศไทยคงความเป็นเอกราชมาถึงทุกวันนี้ นอกจากเสด็จมาเพื่อบวงสรวงและทั้งสองพระองค์ ทรงปลูกต้นสัก บริเวณหน้าศาลากลางหลังเก่าจังหวัดกำแพงเพชร
   พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จกำแพงเพชรครั้งที่ ๒ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินเมื่อวันที่ ๒๐ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๑๕  เสด็จพระราชดำเนินบำเพ็ญพระราชกุศล ถวายผ้าพระกฐินส่วนพระองค์ ณ วัดคูยาง อำเภอเมืองกำแพงเพชร การเสด็จพระราชดำเนินครั้งที่ ๒ นี้มีราษฎรเข้าเฝ้ารับเสด็จเป็นจำนวนมาก พระองค์ได้ทรงเยี่ยมเยียนราษฎรอย่าใกล้ชิด นำความสุขมาสู่ราษฎรกันอย่างทั่วหน้า ทั้งสามพระองค์ทรงเกษมสำราญพระราชหฤทัย
   พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จกำแพงเพชรครั้งที่ ๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินเมื่อวันที่ ๒๙ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๒๑ เสด็จพระราชดำเนินมาพระราชทานธงประจำรุ่นแก่ลูกเสือชาวบ้านของอำเภอต่างๆ ในจังหวัดกำแพงเพชร จำนวน ๑๑๗ รุ่น ณ บริเวณสนามหน้าศาลากลางจังหวัดกำแพงเพชร หลังจากพระราชทานธงเสร็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชทานพระบรมราโชวาทแก่ลูกเสือชาวบ้าน และราษฎรที่มาเฝ้ารับเสด็จ ราษฎรได้กราบทูลขอพระราชทานฯ ให้ทรงช่วยเหลือจัดหาน้ำ เพื่อใช้ในการเพราะปลูกและการอุปโภคบริโภคได้ตลอดปี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชดำริเมื่อวันที่ ๓๐ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๒๑ ให้กรมชลประทานพิจารณาวางโครงการชลประทานท่อทองแดง เพื่อจัดหาน้ำให้แก่ราษฎร และพระราชทานแนวทางในการพิจารณาวางโครงการให้กรมชลประทานใช้ประกอบการพิจารณาด้วย
   พระมหากรุณาธิคุณแห่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่กล่าวมาข้างต้นนี้นับเป็นสิริมงคลอย่างยิ่งต่อชาวกำแพงเพชรและขอเฉลิมพระเกียรติโดยทั่วกัน
นางสาวจิราภรณ์ จันทร์อิน รหัสนักศึกษา ๕๕๑๑๒๑๕๔๓ ห้อง๑๕ โปรแกรมวิชาภาษาไทย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎกำแพงเพชร