จดหมายเหตุวัฒนธรรมกำแพงเพชร โดย อาจารย์สันติ อภัยราช

พระเจ้าศิริชัย เชียงแสน (ท้าวแสนปม)  กษัตริย์ 3 เมือง
สืบค้นโดยอาจารย์รุ่งเรือง  สอนชู
                     ตำนานท้าวแสนปม เป็นตำนานที่กล่าวขานกันมาช้านาน  ผู้เขียนได้เล่าที่มาของตำนานว่ามาจาก 3  แหล่ง  ได้แก่ตำนานท้องถิ่น  จากพงศาวดาร  จากบทละคร  ซึ่งแต่ละเรื่องนั้นไม่ได้กล่าวถึงที่มาของท้าวแสนปมว่ามาจากที่ไหน เป็นเชื้อสายตระกูลใด
                    ผู้เขียนมีข้อสงสัยมานานว่า   ท้าวแสนปมเป็นพระชนก(บิดา)  ของสมเด็จพระรามาธิบดี
ที่ 1(อู่ทอง)  และมีความสามารถที่สร้างเมืองเทพนครขึ้นมาได้  จะต้องไม่ใช่ชาวบ้านหรือบุคคลทั่ว ๆไป   ผู้เขียนพยายามสืบค้นหาหลักฐาน จนได้พบในหนังสือ ประวัติศาสตร์ไทยตั้งแต่สมัยเริ่มแรกถึงสิ้นอยุธยา ของคณาจารย์  มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ  ในหน้า 132 ? 133 ได้กล่าวถึงที่มาของท้าวแสนปม ผู้เขียนจึงขอนำเรื่องราวมาสรุปไว้ดังนี้
              พระพนมวัง โอรสพระพนมทะเลศรี ( เจ้าเมืองเมืองศรีสัชนาลัย) ได้อภิเษกสมรสกับ
นางสะเดียง(พระธิดาแห่งเมืองไตรตรึงษ์)  ได้ไปครองเมืองนครศรีธรรมราช  มีโอรสทรงพระนามว่า เจ้าศรีราชา  ในเวลาต่อมา  พระพนมวังได้มาครองเมืองลพบุรีในระยะปี พ.ศ. 1826  เจ้าศรีราชาได้อภิเษกสมรสกับพระนางสนไส้(ธิดาของเมืองไตรตรึงษ์องค์ที่ 2)   โดยมีโอรสทรงพระนามว่า ราม
                      ในปี พ.ศ. 1862  พระพนมวังสวรรคต  เจ้าศรีราชาได้ครองทั้ง 2 เมืองคือ เมืองลพบุรีและเมืองไตรตรึงษ์   และในปี พ.ศ. 1862 นั้น  เจ้าศรีราชาได้ยกไพร่พลมาสร้างเมืองเทพนคร แล้วขึ้นครองราชย์สมบัติทรงพระนามว่า สมเด็จพระเอกาทศรฐอิศวรบรมนาถ แต่ชื่อสามัญเรียกว่า ศิริไชยเชียงแสน(ชาวบ้านเรียกท้าวแสนปม) ส่วนพระนางสนไส้ มีพระนามว่า นางจันทราเทวีศรรตนฉายา  ต่อมาพระเจ้าศิริไชยเชียงแสน(ท้าวแสนปม)ได้มีอำนาจเป็นประมุขแคว้นไทยทางใต้ และทรงแยกอำนาจอิสระมาจากสุโขทัยสมัยสมเด็จพระมหาธรรมราชาที่  1  พระองค์ได้สร้างพระพุทธรูปพระเจ้าพะแนงเชิง ในปี พ.ศ. 1867  
                    ในปี พ.ศ. 1873  พระเจ้าแสนเมืองมิ่งกษัตริย์มอญสวรรคต  พระเจ้าศิริไชยเชียงแสน(ท้าวแสนปม)ได้ยกทัพไปแย่งเอาเมืองทะวายตะนาวศรีมาไว้ในอำนาจได้
                    ในปี พ.ศ. 1876 พระเจ้าราม โอรสของพระเจ้าศิริไชยเชียงแสน(ท้าวแสนปม)ได้อภิเษกสมรสกับพระธิดาเมืองอู่ทอง ในปี พ.ศ. 1878 พระยาอู่ทองสวรรคต  พระเจ้ารามจึงได้ครองเมืองแทน  ในพระนามว่า สมเด็จเจ้ารามราชา หรือ พระเจ้าอู่ทอง มีโอรสกับพระมเหสีซึ่งปรากฏพระนามภายหลังว่า พระราเมศวร
                    พระเจ้าศิริไชยเชียงแสน(ท้าวแสนปม)  สวรรคต  พระเจ้ารามราชาได้กลับมาครอง
เมืองเทพนคร  ส่วนทางเมืองอู่ทองโปรดให้ขุนหลวงพะงั่ว(พี่พระมเหสี)ซึ่งขณะนั้นครองเมืองสองพันบุรี(สุพรรณบุรี)ไปครองเมืองอู่ทองแทน  
                    ดังนั้น ท้าวแสนปม คือ โอรสของเมืองลพบุรี มีพระนามว่า เจ้าศรีราชา หรือ พระเจ้าศิริไชยเชียงแสน หรือ สมเด็จพระเอกาทศรฐอิศวรบรมนาถ ได้ขึ้นเป็นกษัตริย์ถึง 3 เมือง คือ  เมืองลพบุรี เมืองไตรตรึงษ์ และ เมืองเทพนคร
อ้างอิง    
             ถนอม  อานามวัฒน์ , รศ. และคณะ,ประวัติศาสตร์ไทยตั้งแต่สมัยเริ่มแรกจนถึงสิ้นอยุธยา.  
                     กรุงเทพมหานคร : คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ,  2528.