|
หัวข้อ: ไม้หึ่ม มรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ เริ่มหัวข้อโดย: santi ที่ สิงหาคม 18, 2010, 07:17:44 pm ตอนที่ ๕ สาขากีฬาภูมิปัญญาไทย
ชื่อรายการ ไม้หึ่ม ภูมิประเทศ / พิกัดทางภูมิศาสตร์ GPS ????????????????????????????????????????????... ชาติพันธุ์ คนไทย ภูมิหลัง / ประวัติศาสตร์ (ความเป็นมา)เป็นการละเล่นที่มีมานานแล้ว ซึ่งปัจจุบันไม่พบว่ามีการเล่นไม้หึ่มแล้ว เป็นกีฬาของเด็กผู้ชายหากเป็น เด็กหญิงจะต้องเป็นเด็กหญิงที่มีรูปร่างแข็งแรงเพราะการเล่นต้องใช้พละกำลังในการดีลูกไม้ จากการเก็บข้อมูลของผู้ที่เคยเล่นมาก่อนซึ่งขณะนี้อายุประมาณ ๕๐ ? ๖๐ ปี โอกาสในการเล่น การเล่นไม้หึ่ม จะเล่นในโอกาสที่ด็กชายและเด็กหญิงว่างจากการเรียนหนังสือ หรือในวันหยุดไม่เลือกเวลา ส่วนสถานที่ในการเล่นต้องเป็นลานกว้างที่สามารถดีลูกไม้หึ่มได้โดยไม่กระทบตัวอาคารบ้านเรือน และสิ่งปลูกสร้างอื่น วัสดุอุปกรณ์ ไม้ลวกขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ๑ นิ้ว นำมาตัดเป็นแม่ไม้หึ่มความยาวประมาณ ๑ ศอก ลูกไม้หึ่มความยาวประมาณ ๑ คืบ กฎ / กติกา ๑. ผู้เล่นไม่จำกัดจำนวน ๒. ขุดหลุมลึกประมาณ ๒ นิ้ว ยาว ๑ คืบ จำนวน ๑ หลุม ๓. วิธีการหาผู้เล่นคนแรกใช้วิธีการเดาะไม้ โดยใช้แม่ไม้หึ่มเดาะลูกไม้หึ่ม ใครได้จำนวนมากจะเป็นผู้เล่นก่อน โดยวิธีการเล่นมี ๔ ไม้ (http://lh5.ggpht.com/_0m7IBKlXi6Q/TGvQYjp3LaI/AAAAAAAAAoM/zO0iOK23geo/image001%20%28Small%29.jpg) วิธีการเดาะลูกไม้หึ่ม ไม้หนึ่ง ผู้เล่นนำลูกไม้หึ่มยางพาดบนปากหลุม แล้วใช้แม่ไม้หึ่มงัดลูกไม้หึ่มไปข้างหน้ายังกลุ่มผู้ เล่นคนอื่นที่รอรับลูกไม้หึ่ม ในการรับลูกไม้หึ่มหากมีผู้เล่นคนอื่นที่ยืนรอรับลูกไม้หึ่ม รับลูกได้ก็จะได้เป็นผู้เล่นคนต่อไป โดยเล่นที่ไม้หนึ่งก่อน หากไม่มีผู้ใดรับลูกไม้หึ่มได้ให้ผู้เล่นวางแม่ไม้หึ่มพาดปากหลุมไว้แล้วให้ผู้เล่นคนอื่นโยนลูกไม้หึ่มให้ถูกแม่ไม้หึ่มที่วางพาดปากหลุม ถ้าโยนถูกแม่ไม้หึ่มก็จะได้เป็นผู้เล่นคนต่อไป หากโยนไม่ถูกแม่ไม้หึ่มผู้เล่นคนแรกก็จะได้เล่นไม้สองต่อไป (http://lh3.ggpht.com/_0m7IBKlXi6Q/TGvQoroFGeI/AAAAAAAAAoc/wJX4_w73wCY/image003%20%28Small%29.jpg) ไม้สอง ผู้เล่นกำแม่ไม้หึ่มโดยให้ความยาวอยู่ด้านบนของมือแล้วใช้ลูกไม้หึ่มวางบนนิ้วชี้โดยประกบกับแม่ไม้หี่ม แล้วโยนลูกไม้หึ่มขึ้นกลางอากาศใช้แม่ไม้หึ่มพาดไปที่ลูกไม้หึ่มให้ลูกไม้หึ่มกระเด็นไปข้างหน้ายังกลุ่มผู้เล่นที่รอรับลูกไม้หึ่มอยู่ หากมีผู้เล่นคนอื่นที่ยืนรอรับลูกไม้หึ่มรับลูกได้ก็จะได้เป็นผู้เล่นคนต่อไป โดยเล่นที่ไม้หนึ่งก่อน หากไม่มีผู้ใดรับลูกไม้หึ่มได้ให้ผู้เล่นวางแม่ไม้หึ่มพาดปากหลุมไว้แล้วให้ผู้เล่นคนอื่นโยนลูกไม้หึ่มให้ถูกแม่ไม้หึ่มที่วางพาดปากหลุม ถ้าโยนถูกแม่ไม้หึ่มก็จะได้เป็นผู้เล่นคนต่อไป หากโยนไม่ถูกแม่ไม้หึ่มผู้เล่นคนแรกก็จะได้เล่นไม้สามต่อไป (http://lh6.ggpht.com/_0m7IBKlXi6Q/TGvRHJ7Ow9I/AAAAAAAAAos/iVlLbNj-aoU/s640/image001.jpg) ไม้สาม ผู้เล่นกำแม่ไม้หึ่มโดยให้ความยาวของไม้แม่หึ่มอยู่ด้านล่างของมือแล้วนำลูกไม้หึ่มวางบนนิ้วชี้โดยประกบกับแม่ไม้หึ่ม แล้วโยนลูกไม้หึ่มขึ้นข้างบนแล้วใช้ด้านยางของแม่ไม้หึ่มฟาดลูกไม้หึ่มกระเด็นไปข้างหน้ายังกลุ่มผู้เล่นที่รอรับลูกไม้หึ่มอยู่ หากมีผู้เล่นคนอื่นที่ยืนรอรับลูกไม้หึ่มรับลูกได้ก็จะได้เป็นผู้เล่นคนต่อไป โดยเล่นที่ไม้หนึ่งก่อน หากไม่มีผู้ใดรับลูกไม้หึ่มได้ให้ผู้เล่นวางแม่ไม้หึ่มพาดปากหลุมไว้แล้วให้ผู้เล่นคนอื่นโยนลูกไม้หึ่มให้ถูกแม่ไม้หึ่มที่วางพาดปากหลุม ถ้าโยนถูกแม่ไม้หึ่มก็จะได้เป็นผู้เล่นคนต่อไป หากโยนไม่ถูกแม่ไม้หึ่มผู้เล่นคนแรกก็จะได้เล่นไม้สี่ต่อไป (http://lh4.ggpht.com/_0m7IBKlXi6Q/TGvRZCyYt9I/AAAAAAAAApE/9EuVst4WerE/s640/image003.jpg) ไม้สี่ ผู้เล่นยืนหันหลังให้กับผู้เล่นคนอื่นแล้วใช้ลูกไม้หึ่มวางไว้ที่หว่างขาของผู้เล่นแล้วใช้แม่ไม้หึ่มตีไปที่ลูกไม้หึ่มให้ลูกไม้หึ่มกระเด็นไปหาผู้เล่นคนอื่นมหากมีผู้เล่นคนอื่นที่ยืนรอรับลูกไม้หึ่มรับลูกได้ก็จะได้เป็นผู้เล่นคนต่อไป โดยเล่นที่ไม้หนึ่งก่อน หากไม่มีผู้ใดรับลูกไม้หึ่มได้ให้ผู้เล่นวางแม่ไม้หึ่มพาดปากหลุมไว้แล้วให้ผู้เล่นคนอื่นโยนลูกไม้หึ่มให้ถูกแม่ไม้หึ่มที่วางพาดปากหลุม ถ้าโยนถูกแม่ไม้หึ่มก็จะได้เป็นผู้เล่นคนต่อไป หากโยนไม่ถูกแม่ไม้หึ่มผู้เล่นคนแรกก็จะเป็นผู้ชนะ (http://lh4.ggpht.com/_0m7IBKlXi6Q/TGvRacpzfzI/AAAAAAAAApI/h7d9KIowrxs/image005%20%28Small%29.jpg) ผู้ชนะ จะต้องเล่นครบทั้ง ๔ ไม้โดยที่ไม่สามารถมีผู้ใดรับลูกไม้หึ่มของผู้เล่นได้ จะได้เดาะไม้หึ่มวิธีการเช่นเดียวกับการเดาะไม้หึ่มหาผู้เล่นคนแรก เมื่อผู้ชนะเดาะไม้หึ่มได้จำนวนเท่าไร ให้ผู้ชนะยืนที่ปากหลุมตีลูกไม้หึ่มไปข้างหน้า ลูกไม้หึ่มตกที่ใดให้ผู้ชนะยืนอยู่ที่จุดของลูกไม้หึ่มตกแล้วตีลูกไม้หึ่มอีกให้ครบตามจำนวนที่ผู้ชนะเดาะลูกไม้หึ่มได้ สำหรับผู้เล่นคนอื่นให้เดินตามลูกไม้หึ่มที่ผู้ชนะเดาะได้จนครบตามจำนวน หลังจากนั้นให้ผู้เล่นผู้ที่เดาะไม้หาผู้เล่นคนแรกที่เดาะไม้เป็นที่สอง หรือหาตัวแทนของผู้เล่น เป็นผู้หึ่มจากจุดที่ลูกไม้หึ่มตกครั้งสุดท้ายไปที่หลุมวิธีการหึ่มคือการกลั้นหายใจแล้วส่งเสียงหึ่มออกมา หากผู้หึ่มเสียงขาดหรือหายไปแสดงว่าตายต้องให้ผู้เล่นคนอื่นเป็นผู้หึ่มต่อ จนกว่าจะได้ผู้หึ่มที่หึ่มชนะจนถึงปากหลุม ผู้ที่หึ่มชนะจะเป็นผู้ที่เล่นไม้หนึ่งต่อไป หากไม่มีผู้เล่นคนใดสามารถหึ่มถึงหลุมได้ ผู้ชนะจะเป็นผู้เล่นไม้หนึ่งอีกครั้ง ลักษณะเฉพาะ การเล่นไม้หึ่มเป็นกีฬาที่แสดงพละกำลังของผู้เล่นในการตีไม้ และการรับลูกไม้ ในการตีลูกไม้หึ่ม ผู้เล่นส่วนมากต้องการเป็นผู้ชนะแสดงพละกำลังของตนเองในการตีลูกไม้หึ่มให้ออกไปไกล ๆ ซึ่งผู้รับไม่สามารถรับลูกไม้หึ่มได้ สถานะปัจจุบัน เป็นกีฬาที่ไม่มีผู้เล่นแล้ว |