จดหมายเหตุวัฒนธรรมกำแพงเพชร โดย อาจารย์สันติ อภัยราช

พระกำแพงเม็ดมะเคล็ด
พระกำแพง เม็ดมะเคล็ด เป็นหนึ่งในกลุ่มตระกูลพระนางพญา ของกำแพงเพชรสังเกตได้จากลักษณะของเส้นขอบบังคับพิมพ์เป็นรูปสามเหลี่ยมอยู่ในตัวเพียงแต่ไม่มีการตัดขอบ จึงทำให้เหลือส่วนที่เป็นปีกทั้งข้างและด้านใต้ฐานพระ ลักษณะคล้ายเม็ดมะเคล็ด จึงนำมาเป็นชื่อของพิมพ์ เป็นเนื้อดินละเอียด แข็งและแกร่งปรากฏคราบกรุสีขาวนวลจับแน่นทั่วองค์ ส่วนใหญ่จะเป็นสีดำ ยังพบสีแดงบ้างแต่น้อยมากหายากจริง ๆ พบขึ้นหลายกรุ อย่างกรุตาพุ่ม กรุป่ามืด กรุอาวาสน้อย
 

พุทธลักษณะ เป็นพระปางมารวิชัย สถิตอยู่ในเรือนแก้วรูปสามเหลี่ยมแบบหนึ่ง อีกแบบหนึ่งไม่เรือนแก้ว ทั้งสองแบบองค์พระสถิตบนพื้นฐานดินเผาคล้ายกับรูปทรงของเม็ดมะเคล็ดนั้น จึงเรียกกันว่า“กำแพงเม็ดมะเคล็ด” พื้นฐานดินเผารูปเม็ดมะเคล็ดนั้นส่วนมากเรียบร้อยประณีตมีบางองค์ที่ทำเป็นปีกเหลือไว้บ้างก็มีเนื้อดินละเอียดแกร่งแบบเนื้อหินทีเดียว แต่ที่ละเอียดนุ่มก็มีบ้างเหมือนกัน คราบกรุจับแน่นทั่วไป เนื้อส่วนมากมีสีดำ และส่วนใหญ่ สีอื่นๆ มีปรากฏน้อยพระตระกูลนางกำแพงฯ นั้นมีอยู่หลายอย่างหลายกรุ มีสนนราคาค่านิยมแตกต่างกันไป และเป็นพระเครื่องที่พบมากที่สุดในพระตระกูลกำแพงเพชร เรียกได้ว่าแทบทุกกรุ จะพบพระนางกำแพงปะปนอยู่ด้วยเสมอ แสดงให้เห็นว่า

สมัยนั้น น่าจะมีความนิยมพระพิมพ์นี้กันมากจึงได้สร้างและบรรจุกันไว้แทบทุกกรุ ศิลปะของพระนางกำแพง เป็นศิลปะสุโขทัย หมวดสกุลช่าง กำแพงเพชร

พุทธคุณ เหมือนพระกำแพงทั่วๆไป เด่นด้านเมตตา โภคทรัพย์ มหาลาภมหานิยม พระองค์เล็ก เหมาะสำหรับเด็กและผู้หญิง ส่วนผู้ชายก็อาราธนาบูชาได้เช่นกัน

(http://upic.me/i/kh/20150315_1258441.jpg) (http://upic.me/show/54952247)